Το παρόν κείμενο έχει δημοσιευθεί στο διαδικτυακό περιοδικό του Athens Coaching Institute σε συνέχεια ομιλίας μου για το διαπολιτισμικό coaching.
Γενικά
Νομίζω ότι κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει ότι οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί έχουν αλλάξει. Η παγκοσμιοποίηση των επιχειρήσεων τις τελευταίες δεκαετίες δείχνει ότι οι πολιτισμικές διαφορές έχουν γίνει ζωτικής σημασίας για κάθε βαθμίδα των στελεχών των εταιρειών. Η πολυπλοκότητα της συγχώνευσης εταιρικών πολιτισμών σε ζητήματα ηγεσίας, σχεδιασμού, λήψης αποφάσεων, πρόσληψης και ανάθεσης καθηκόντων διακυβεύονται από τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά των ατόμων που εμπλέκονται. Κι εδώ, για εμάς τίθεται το ερώτημα – πως αυτό επηρεάζει το coaching σε πολυπολιτισμικά περιβάλλοντα; και γιατί αυτό να μας ενδιαφέρει τόσο πολύ;
Γιατί πολύ απλά όλη η επιτυχία μιας εταιρίας πλέον σχετίζεται με την εταιρική κουλτούρα. Με το πως γίνονται τα πράγματα μέσα σε αυτή. Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός για την προώθηση της διαφορετικότητας και της ένταξης δεν ήταν ποτέ πιο επιτακτικός. Έρευνες δείχνουν ότι επιχειρήσεις με πολιτισμικά ευφυές προσωπικό θα είναι πιο πιθανό να επιτύχουν τους στόχους τους στον σημερινό παγκοσμιοποιημένο κόσμο.
Πολιτισμική νοημοσύνη
Δυο βασικές λοιπόν έννοιες που έρχονται στον προσκήνιο είναι η διαπολιτισμική ικανότητά και η Πολιτισμική νοημοσύνη (CI), ικανότητες που ως coaches θα πρέπει να αναπτύξουμε. Κι οι δύο αναφέρονται φυσικά στην ικανότητα αποτελεσματικής επικοινωνίας με ανθρώπους άλλων πολιτισμών.
Ένα άτομο που διαθέτει πολιτισμική νοημοσύνη δεν γνωρίζει απλώς διαφορετικούς πολιτισμούς – είναι σε θέση να προσαρμόζεται πολιτισμικά, να λειτουργεί αποτελεσματικά και να σχετίζεται με ανθρώπους σε μια ποικιλία πολιτισμικών πλαισίων. Η πολιτισμική νοημοσύνη συνδέεται με τη συναισθηματική νοημοσύνη, αλλά προχωρά λίγο παραπέρα. Τα άτομα με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη μπορούν να κατανοήσουν τα συναισθήματα, τις επιθυμίες και τις ανάγκες των άλλων. Τα άτομα με υψηλή πολιτιστική νοημοσύνη είναι συντονισμένα με τις αξίες, τις πεποιθήσεις και τα στυλ επικοινωνίας ανθρώπων από διαφορετικούς πολιτισμούς. Χρησιμοποιούν αυτή τη γνώση για να τους βοηθήσουν να σχετίζονται με τους άλλους με ενσυναίσθηση και κατανόηση. Η διαδικασία ανάπτυξης της πολιτιστικής νοημοσύνης σημαίνει αύξηση της κατανόησής μας για τους τρόπους με τους οποίους λειτουργούν διαφορετικοί πολιτισμοί εντός των επιχειρηματικών πλαισίων για να αναπτύξουμε γλώσσα και συμπεριφορές που προωθούν την καλύτερη επίλυση προβλημάτων.
Ο ρόλος του coach
Αυτό λοιπόν που καλούμαστε να κάνουμε μέσα στο εταιρικό μας πλαίσιο είναι να χαρτογραφήσουμε να γεφυρώσουμε και να ενσωματώσουμε τις πολιτισμικές διαφορές και κουλτούρες. Mε την αποτελεσματική διαχείριση των διαφορών στις κουλτούρες μεταξύ των εργαζομένων, αλλά και με την αξιοποίηση των διαφορών τους με στόχο να προσθέσουμε αξία μπορούν να επιτευχθούν μετρήσιμες αυξήσεις στην παραγωγικότητα και την αποτελεσματικότητα.
Κάτι πολύ σημαντικό που δεν θα πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι συνήθως όταν μιλάμε για κουλτούρα και πολυπολιτισμικότητα στο μυαλό μας έχουμε έναν διακρατικό διαχωρισμό όμως θα πρέπει να σκεφτούμε πόσα άλλα επίπεδα υπάρχουν ακόμα και μέσα σε ένα κράτος, όπως περιφερειακή, εκπαιδευτική, φυλετική, θρησκευτική, εταιρική ακόμα και προσωπική.
Ποιο τελικά είναι το όφελος, ο στόχος και τι δημιούργησε σε εμένα η πολυπολιτισμικότητα στον χώρο εργασίας μου; Περιέργεια!! Για το γιατί είναι τα πράγματα όπως έχουν. Μάλιστα είχα διαβάσει κάποτε ότι ‘οι άνθρωποι που ευδοκιμούν σε διαφορετικούς πολιτισμούς επιλέγουν συνεχώς να είναι περίεργοι για τις διαφορές, αντί να τις κρίνουν’.
Στόχος
Ο στόχος μου λοιπόν ήταν να καταλάβω τις διαφορές τις δικές μου σε σχέση με τους άλλους και μετά μεταξύ τους και στην συνέχεια να αντιμετωπίσω την επιρροή της κουλτούρας στους στόχους του πελάτη. Αυτό γιατί συνειδητοποίησα ότι σε κάθε συνεδρία με έναν coachee καλούμαι να βοηθήσω να επιλύσουν ζητήματα ή να προχωρήσουν και να εξελιχθούν στον οργανισμό έχοντας πολύ ξεκάθαρα ζητήματα κουλτούρας να αντιμετωπίσουν.
Κλείνοντας, παρά το ότι αρχικά αναφέρθηκα στην κουλτούρα των επιχειρήσεων φαίνεται ότι ανεξάρτητα από τον τομέα στον οποίο εστιάζει το coaching : Life, Health, Career, Business ή Executive, η διαδικασία του coaching έχει φτάσει σε μια διαπολιτισμική διάσταση είτε το σκεφτόμαστε διακρατικά είτε μέσα από τα επίπεδα κουλτούρας μιας χώρας που ανέφερα πριν.
Το να είσαι coach σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον μπορεί να μοιάζει με μια εξαιρετική ευκαιρία για να βιώσεις τη διαφορετικότητα και να αποκτήσεις εμπειρία, από μια άλλη άποψη, είναι μια πραγματική πρόκληση.
Κατά την άποψη μου οι coaching συζητήσεις θα πρέπει να γίνουν ένα μέσο αξιοποίησης των πολιτισμικών διαφορών για ατομική, οργανωτική, κοινοτική, κοινωνική ή οποιαδήποτε άλλη ανάπτυξη. Αυτός θα έλεγα πως είναι και ο στόχος και το όφελος της πολυπολιτισμικότητας.